وبینار آشنایی با ابزار های مشتقه مالی
(رویداد دوم)

مدیریت ریسک در بازار مشتقه یکی از جنبه‌های حیاتی و پیچیده در حوزه مالی و سرمایه‌گذاری است. بازار مشتقه شامل ابزارهایی مانند قراردادهای آتی (futures), قراردادهای اختیار معامله (options), قراردادهای معاوضه (swaps) و سایر ابزارهای مالی است که ارزش آنها از دارایی‌های اصلی مانند سهام، اوراق قرضه، کالاها و ارزها مشتق می‌شود. در اینجا، مدیریت ریسک به فرآیند شناسایی، ارزیابی و کنترل ریسک‌های مرتبط با این ابزارهای مالی اشاره دارد.

اهمیت مدیریت ریسک در بازار مشتقه
حفاظت از سرمایه: استفاده از ابزارهای مشتقه به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد تا از سرمایه خود در برابر نوسانات نامطلوب بازار محافظت کنند. به عنوان مثال، یک کشاورز می‌تواند از قراردادهای آتی برای قفل کردن قیمت محصول خود استفاده کند تا از نوسانات قیمت جلوگیری کند.

افزایش بازدهی: مدیریت موثر ریسک می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا با استفاده از استراتژی‌های پوشش ریسک، بازدهی خود را بهبود بخشند.

کاهش نوسانات: با استفاده از ابزارهای مشتقه، سرمایه‌گذاران می‌توانند نوسانات پرتفوی خود را کاهش دهند و از بروز ضررهای بزرگ جلوگیری کنند.

ابزارهای مدیریت ریسک در بازار مشتقه
قراردادهای آتی (Futures): این قراردادها به خریداران و فروشندگان امکان می‌دهند که قیمت و مقدار یک دارایی خاص را برای یک زمان مشخص در آینده تعیین کنند. این ابزار به ویژه برای پوشش ریسک قیمت کالاها و ارزها مفید است.

قراردادهای اختیار معامله (Options): اختیار خرید و اختیار فروش به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند که بدون الزام به خرید یا فروش دارایی، از تغییرات قیمت بهره‌مند شوند یا از آن‌ها در مقابل ریسک‌های قیمتی محافظت کنند.

قراردادهای معاوضه (Swaps): این قراردادها به دو طرف امکان می‌دهند که جریان‌های نقدی متفاوتی را با یکدیگر مبادله کنند، مانند معاوضه نرخ بهره یا معاوضه ارز.

استراتژی‌های مدیریت ریسک
پوشش ریسک (Hedging): یکی از رایج‌ترین استراتژی‌هاست که به معنای استفاده از ابزارهای مشتقه برای جبران ضررهای احتمالی در دارایی‌های اصلی است. به عنوان مثال، یک سرمایه‌گذار می‌تواند با خرید قرارداد اختیار فروش برای یک سهام، ریسک کاهش قیمت سهام را کاهش دهد.

تنوع‌بخشی (Diversification): با سرمایه‌گذاری در انواع مختلف دارایی‌ها و استفاده از ابزارهای مشتقه مختلف، سرمایه‌گذاران می‌توانند ریسک پرتفوی خود را کاهش دهند.

مدیریت فعال: این استراتژی شامل پیگیری مداوم بازار و تنظیم موقعیت‌های مشتقه برای تطابق با تغییرات بازار است.

استفاده از مدل‌های مالی: مدل‌های پیش‌بینی و شبیه‌سازی می‌توانند به سرمایه‌گذاران در درک بهتر ریسک‌ها و تصمیم‌گیری‌های موثرتر کمک کنند.

چالش‌های مدیریت ریسک در بازار مشتقه
پیچیدگی ابزارها: ابزارهای مشتقه پیچیدگی زیادی دارند و نیاز به درک عمیقی از سازوکارهای بازار و مدل‌های مالی دارند.

ریسک طرف مقابل: در معاملات مشتقه، همیشه ریسک طرف مقابل وجود دارد، به این معنا که طرف مقابل ممکن است نتواند به تعهدات خود عمل کند.

نوسانات بازار: نوسانات شدید بازار می‌توانند منجر به زیان‌های بزرگ و پیش‌بینی نشده شوند، حتی اگر استراتژی‌های پوشش ریسک به درستی اجرا شده باشند.

مدیریت ریسک در بازار مشتقه نیازمند دانش عمیق، تجربه و استفاده از ابزارها و استراتژی‌های مناسب است تا بتوان به طور موثری ریسک‌ها را شناسایی، ارزیابی و کنترل کرد.
انجمن علمی مهندسی مالی دانشگاه تربیت مدرس این افتخار را دارد که در ادامه‌ی رسالت خود در راستای افزایش سواد مالی و گسترش مهارت استفاده از ابزارهای نوین مالی با همکاری کانال آپشن رفرنس که جزو پیشگامان آموزش ابزارهای مشتقه در ایران است؛ سلسله وبینارهایی را برای آشنایی هر چه بیشتر علاقه‌مندان و فعالان صنعت مالی با این حوزه جذاب برگزار کند.