در مطلب قبلی در مورد مفاهیم و معانی ریسک صحبت کردیم و یاد گرفتیم که چگونه آن را اندازهگیری و مدیریت کنیم. حال میخواهیم در مورد دو گروه اصلی از ریسکها صحبت کنیم:
- ریسک سیستماتیک (Systematic Risk):
ریسک سیستماتیک که به عنوان ریسک بازار (Market Risk) یا ریسک تنوعناپذیر (Undiversifiable Risk) نیز شناخته میشود، به ریسکی اشاره دارد که در کل بازار یا اقتصاد وجود دارد و تا حدی بر همه سرمایهگذاریها تأثیر میگذارد. این ریسک خارج از کنترل سرمایهگذاران فردی است و نمیتوان آن را از طریق تنوعبخشی به پورتفولیو حذف کرد. ریسک سیستماتیک توسط عواملی مانند تغییر در نرخ بهره، تورم، بیثباتی سیاسی، بلایای طبیعی یا روندهای گسترده اقتصادی ایجاد میشود. این نوع ریسک کل بازار را تحت تاثیر قرار میدهد و غیرقابل اجتناب تلقی میشود.
مثال: یک مثال از ریسک سیستماتیک، رکود اقتصاد جهانی است. در دوران رکود، اکثر شرکتها بدون توجه به تلاشها یا عملکرد فردی خود، کاهش فروش و سودآوری را تجربه میکنند. عواملی مانند کاهش مخارج مصرفکننده، افزایش بیکاری و محدودترشدن بازارهای اعتباری بر کل اقتصاد و در نتیجه عملکرد سرمایهگذاریهای مختلف تأثیر میگذارد.
- ریسک غیرسیستماتیک (Unsystematic Risk):
ریسک غیرسیستماتیک که به عنوان ریسک خاص (Specific Risk) یا ریسک تنوعپذیر (Diversifiable Risk) نیز شناخته میشود، به ریسکی اشاره دارد که مختص یک شرکت، صنعت یا سرمایهگذاری خاص است. این ریسک را میتوان از طریق تنوعبخشی به پورتفولیو کاهش داد یا حذف کرد زیرا به کلیت بازار یا اقتصاد کلان مربوط نمیشود. ریسک غیرسیستماتیک از عواملی مانند تصمیمات مدیریت، فشارهای رقابتی، تغییرات مقرراتی، اعتصابات کارگری یا رویدادهای خاص شرکت ناشی میشود.
مثال: فرض کنید تمام پول خود را در یک شرکت فناوری سرمایهگذاری میکنید. اگر آن شرکت با فراخوان محصول، دعاوی قضایی یا رسوایی مدیریتی مواجه شود، قیمت سهام آن ممکن است سقوط کند و ضررهای قابل توجهی را متحمل شوید. با این حال، اگر سرمایهگذاری خود را در چندین صنعت و شرکت متنوع انجام داده باشید، تأثیر هر رویداد منفی در یک شرکت با عملکرد سایر سرمایه گذاریها کاهش مییابد.
سوالات متداول:
دو گروه اصلی ریسکها کداماند؟
ریسکها به دو دسته کلی سیستماتیک و غیرسیستماتیک تقسیم میشوند.
آیا میتوان ریسک سیستماتیک را از طریق تنوعبخشی به پورتفولیو حذف نمود؟
ریسک سیستماتیک خارج از کنترل سرمایهگذاران فردی است و نمی توان آن را از طریق تنوعبخشی به پورتفولیو حذف کرد.
ریسکی که مربوط به یک شرکت، صنعت یا سرمایهگذاری خاص است چه نامیده میشود؟
ریسک غیرسیستماتیک مختص یک شرکت، صنعت یا سرمایهگذاری خاص است.
چگونه میتوان ریسک غیرسیستماتیک را کاهش داد؟
ریسک غیرسیستماتیک را میتوان از طریق تنوعبخشی به پورتفولیو کاهش داد یا حذف کرد زیرا به کلیت بازار یا اقتصاد کلان مربوط نمیشود.